Miażdżyca jest chorobą tętnic. Dotyka ona zazwyczaj aorty, tętnic wieńcowych i mózgowych, rzadziej zaś tętnic kończyn. Prowadzi do wystąpienia niedokrwienia w tych rejonach, które są zasilane przez dane tętnice.

W jej przebiegu w ścianach naczyń tworzą się tzw. blaszki miażdżycowe (powstającej poprzez nagromadzenie się cholesterolu oraz innych lipidów) w ścianach naczyń. Następuje wówczas zgrubienie ścian i stwardnienie tętnicy, a w konsekwencji zwężenie światła, co utrudnia dopływ krwi. Niekiedy tworzą się także drobne zakrzepy i krwiaki.

Miażdżyca zalicza się do chorób występujących w podeszłym wieku i współcześnie jest niestety coraz częstsza. Jest jedną z głównych przyczyn zgonów u osób po 65 roku życia.

Do jej występowania przyczyniają się na przykład:

- niewłaściwy sposób odżywiania

- palenie tytoniu

- mała aktywność fizyczna

- stres

- nadciśnienie tętnicze

- cukrzyca

- otyłość

- zaburzenia krzepnięcia krwi

- niedobór heparyny

- czynniki genetyczne

- niektóre infekcje bakteryjne

Miażdżyca jest to choroba cywilizacyjna, związana z trybem życiem. U ludów pierwotnych w ogóle nie występuje. Jest ona częstsza u mężczyzn niż u kobiet.

Zwykle mamy do czynienia z miażdżycą powodującą niedokrwienie mięśnia sercowego (czyli chorobą wieńcową), miażdżycą tętnic mózgowych, miażdżycą aorty oraz miażdżycą tętnic nerkowych.

Miażdżycy mózgu towarzyszą zmiany psychiczne. Jej pierwszymi objawami są zwykle bóle i zawroty głowy, bezsenność, szum w uszach. W późniejszych stadiach następują zaburzenia pamięci, zmiany osobowości, upośledzenie krytycyzmu, wreszcie zaburzenia mowy, omamy i urojenia, zmiany zachowania oraz otępienie. Miażdżyca mózgu może prowadzić do niedokrwienia tkanki mózgowej (udar niedokrwienny) lub do pękania naczyń (udar krwotoczny).

Miażdżyca aorty może prowadzić do powstania tętniaka.