Wiadomości ogólne
Krzew ten rośnie przede wszystkim
w Europie, Ameryce Północnej, na Kaukazie i w Zachodniej Syberii. Można znaleźć
go w wilgotnych miejscach, zwłaszcza wzdłuż rzek i na niektórych łąkach.
Wybiera przede wszystkim gleby próchnicze. Osiąga nawet do 5 metrów wysokości.
Warto wiedzieć, iż kalina jest też uprawiana jako roślina ozdobna.
Kalina ma duże, jasnozielone, trójklapowe
liście z drobnymi przylistkami. Występują dwa typy pięciopłatkowych kwiatów: brzeżne
(białe) i środkowe (różowobiałe). Owoce są jednopestkowe. W ich wnętrzu znajduje
się płaskie ziarno. Początkowo są zielonego koloru, następnie robią się
koralowoczerwone. Dojrzałe owoce stają się szkarłatnoczerwone. Kora kaliny jest
jasnoszara.
Działanie lecznicze
SUROWCE LECZNICZE: owoce i kora.
WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZE: rozkurczowe,
uspokajające.
Związki czynne zawarte kalinie
powodują, iż ma ona działanie rozkurczowo. Wyciągi z jej owoców zmniejszają
napięcie mięśni gładkich (zwłaszcza jelit i macicy). Dlatego są one zalecane
przy bolesnych miesiączkowaniach, w skurczach macicy, a także w dolegliwościach
okresu przekwitania. Owoce mają też łagodne działanie ściągające i
przeciwkrwotoczne. Z tego powodu mogą być one wykorzystane w przypadkach
skłonności do poronień, w poronieniu zagrażającym, w przedwczesnych porodach
oraz w zapaleniach jelit i żołądka. Również kora kaliny, dzięki swoim
właściwościom przeciwskurczowym dla mięsni macicy, może być polecana w bolesnym
miesiączkowaniu, poronieniu zagrażającym i krwawieniach okresu przekwitania.
Kalinę poleca się też w
neuralgiach, ostrych bólach lędźwi i pleców promieniujących do dołu i
umiejscawiających się na przedniej stronie ud. Kalina nadaje się również dla
kobiet w ciąży skarżących się na bóle łydek.
W medycynie ludowej sok lub odwar
z owoców kaliny z miodem stosowano w biegunkach, przeziębieniach, chorobie
wrzodowej żołądka i dwunastnicy, a także w żylakach odbytu. W nadciśnieniu
tętniczym polecano owoce z cukrem. Z kolei odwar z kwiatów używano jako lek przeciwbiegunkowy,
poprawiający procesy trawienia oraz znoszący kolki i skurcze. Odwary z owoców stosowano
też zewnętrznie na okłady w chorobach skóry (np. owrzodzeniach)
Przepisy stosowania
Uwaga! Należy pamiętać, iż zbyt
duże dawki preparatów z kaliny mogą stać się powodem bólów i zawrotów głowy,
wymiotów, zaburzeń mowy, a nawet utraty przytomności. Dlatego zaleca się ścisłe przestrzeganie poniższych wskazań odnośnie stosowania leków.
ODWAR Z OWOCÓW. Przygotowujemy go
w następujący sposób: pół łyżki suszonych owoców wrzucamy do naczynia i
zalewamy 1 szklanką wody. Całość gotujemy przez ok. 5 minut, a następnie
przecedzamy. Pijemy przed posiłkiem 2 lub 3 razy dziennie (po 1-2 łyżki).
NALEWKA Z OWOCÓW. Nalewka
przygotowujemy z ok. 100 g owoców. Umieszczamy je w odpowiednim naczyniu i
zalewamy 0,5 1itrem spirytusu 70-procentowego. Następnie odstawiamy na 2
tygodnie. Tego typu nalewkę pijemy po 20-30 kropli na kieliszek wody 2-3 razy
dziennie.
ODWAR Z KORY. Żeby przygotować
odwar z kory należy wrzucić do naczynia 1 łyżeczkę kory i zalać ją szklanką
zimnej wody. Całość gotujemy ok. 5 minut, a następnie odstawiamy na kwadrans.
Po przecedzeniu spożywamy w godzinę po posiłki (po 1-2 łyżki) Warto podkreślić,
że coraz rzadziej stosuje się odwary z kory kaliny, gdyż przedkłada się nad nie
wyciągi alkoholowe.
Zbiór i konserwacja
Zbioru owoców dokonujemy jesienią
(wrzesień-październik), po ich dojrzeniu. Następnie suszymy je w miejscach
przewiewnych i ocienionych lub w suszarniach w temperaturze 60-90°C.
Korę zbieramy w marcu i kwietniu.
Jest ona jasnoszara. Zdejmujemy ją z 2-3-letnich gałązek o średnicy do 2 cm. Do
suszenia wybieramy miejsca dobrze nasłonecznione albo suszarnie (o temperaturze
do 40°C). Podczas suszenia kora powinna być rozłożona cienką warstwą.
Substancje lecznicze
Owoce zawierają dużo witaminy C i
P, karoten, pochodne kumaryny oraz substancję gorzką.
Z kolei w korze obecne są garbniki,
kwasy organiczne, związki kumarynowe, substancje gorzkie i żywice.