Jakim przemianom ulegają związki dwojga ludzi? Chcesz wiedzieć, na jakim etapie związku jesteście ty i twój partner? Namiętność, intymność i zaangażowanie - jak zmienia się intensywność tych trzech podstawowych składników miłości?

Wszystko wokół nas ciągle się zmienia. Pogoda za oknem, nasz nastrój, samopoczucie. Także nasz związek z partnerem, z którym żyjemy uległ przemianom, choć często w ferworze codzienności nie dostrzegamy tego lub nawet jeśli zauważymy, to nie mamy czasu na przeanalizowanie tych zmian. Po kilku, kilkunastu lub kilkudziesięciu latach życia u boku drugiego człowieka, często zapominamy, jak inne były początki tej znajomości, jak wiele się od tego czasu zmieniło, jakim przeobrażeniom uległo nasze uczucie.

Etap I: zakochanie (namiętność)

Aby móc przeanalizować przemiany, których doświadczamy w związkach, należy przenieść się w czasie do chwili, kiedy poznaliśmy swoją "drugą połowę". Wychodzimy do pracy lub szkoły, na spotkanie ze znajomymi, do sklepu bądź na spacer i nic nie wskazuje na to, że stanie się coś niespodziewanego, coś, co na zawsze (albo przynajmniej na kilka lat) odmieni nasze dotychczasowe życie. Dostrzegacie się w tłumie, przypadkowo wpadacie na siebie lub po prostu dziwnym zrządzeniem losu zaczynacie ze sobą rozmowę. Potem dotąd poukładane życie staje na głowie. Chcemy jak najlepiej poznać tą osobę, widywać się z nią, rozpiera nas energia i wszechogarniająca radość. Organizm reaguje w dziwny sposób w obecności partnera:

• bicie serca jest przyspieszone,
• dłonie się pocą,
• źrenice stają się poszerzone,
• na twarzy pojawiają się rumieńce.

Przyczyną tego jest podwyższony poziom wydzielanych przez gruczoły hormonów: dopaminy (zwanej popularnie "hormonem szczęścia"), adrenaliny (tej samej, która odgrywa decydującą rolę w mechanizmie stresu, czyli błyskawicznej reakcji organizmu na zagrożenie) i innych substancji organicznych. Ten euforyczny - i zarazem najbardziej krótkotrwały - etap każdego związku, jakim jest "akochanie", cechuje się największym nasyceniem jednego z trzech podstawowych składników miłości - namiętności. Owa namiętność jest kompozycją silnych emocji pozytywnych (takich jak radość, zachwyt, pożądanie) i negatywnych (zazdrość, niepokój, tęsknota), którym towarzyszy silna chęć do połączenia się z partnerem.

Etap II: romantyczne początki (intymność)

Kolejnym etapem związku jest faza określana jako "romantyczne początki". Jej naturalną konsekwencją w postaci częstych spotkań i bliskich kontaktów z ukochaną osobą jest rozwój drugiego składnika miłości - intymności. Intymność charakteryzuje się uczuciami i działaniami, które wywołują przywiązanie, bliskość i wzajemną zależność partnerów od siebie. Możemy do nich zaliczyć na przykład dbanie o dobro partnera, szacunek dla niego, wzajemne zrozumienie, dawanie i otrzymywanie uczuciowego wsparcia.

Etap ten również nie trwa zbyt długo, gdyż właśnie połączenie owej intymności ze zrodzoną w fazie zakochania namiętnością sprawia, że partnerzy decydują się na większe zaangażowanie w związek i jego utrwalenie. Wówczas relacja, jaka jest między dwoma osobami, przestaje być już na etapie romantycznych początków, a staje się w pełni dojrzałą miłością, czyli "związkiem kompletnym".

Etap III: związek kompletny (zaangażowanie)

Zaangażowanie to decyzje, myśli, uczucia i działania, których celem jest przekształcenie dotychczasowej relacji miłosnej w trwały związek oraz na utrzymanie tego związku mimo przeszkód (np. choroba partnera, utrata pracy). Dojrzałą miłość cechuje ciągły wzrost zaangażowania we wspólne życie (wspólne mieszkanie, dzieci), wysoki poziom intymności (uważamy partnera za niezastąpiony element własnego życia) oraz wysoka, ale jednocześnie szybko obniżająca się intensywność namiętności. Gdy faza zakochania i uniesień związanych z poznaniem partnera mija, a życie zaczyna biec swoim codziennym rytmem, pojawiają się praca i obowiązki oraz związane z nimi problemy, namiętność ustępuje miejsca intymności i zaangażowaniu, które zwiększają szansę na długotrwałe przetrwanie związku.

Etap IV: związek przyjacielski

Kiedy już poziom namiętności spadnie na tyle, że nie będzie przekraczał progu minimalnej intensywności, intymność będzie stopniowo się obniżać, a wielkość zaangażowania ustabilizuje się na dość wysokim poziomie, oznacza to, że para wkroczyła w czwartą fazę typową dla związków partnerskich. Jest to stadium zwane "związkiem przyjacielskim". Na tym etapie najistotniejszą rolę odgrywa utrzymanie przez partnerów łączącej ich intymności, czyli utrzymanie - mimo upływu lat - wzajemnego przywiązania, lubienia się, zaufania, chęci pomagania i otrzymywania pomocy. Po wielu latach u boku partnera (często okres ten pokrywa się czasowo z tzw. "jesienią życia"), namiętność przestaje odgrywać rolę w szczęśliwym pożyciu. Teraz ów związek opiera się przede wszystkim na stałym, wysokim poziomie zaangażowania oraz intymności, którą partnerzy powinni utrzymywać i nie pozwolić jej zaniknąć. W przeciwnym razie zanik intymności doprowadza miłość do fazy "związku pustego".

Etap V: związek pusty

W związku pustym jedynym elementem jest zaangażowanie podtrzymywane jeszcze przez partnerów. Taki związek nie przynosi ludziom satysfakcji, jednak pozostają w nim często z przyzwyczajenia, z obawy przed tak diametralnymi zmianami w ich życiu jak rozwód lub zmiana partnera czy też z poczucia powinności (np. dla dobra dzieci).

Jednak nie zawsze udaje się partnerom utrzymać odpowiedni poziom zaangażowania i dochodzi wtedy do rozpadu związku. Około 1/3 związków się nie udaje i kończy się rozstaniem, a w przypadku małżeństw sprawą rozwodową (według badań GUS z 2006 roku 32,6 proc. wszystkich małżeństw w Polsce się rozwiodło).

Co dalej?

A gdy już obaj partnerzy są wolni wychodzą do pracy lub szkoły, na spotkanie ze znajomymi, do sklepu bądź na spacer, spotykają kogoś.... cały proces, jakiego doświadcza związek dwojga ludzi, zaczyna się od początku.

Oczywiście nie każdy związek musi zakończyć się rozpadem. Większości par udaje się na szczęście zatrzymać na etapie trzecim (związek kompletny) lub czwartym (związek przyjacielski) i spędzić resztę życia szczęśliwie u boku partnera. Są też pary, które swojego wspólnego życia nie rozpoczynają od etapu pierwszego - zakochania - ale od przyjaźni. Zdarza się, że ?starzy przyjaciele", po długiej znajomości, sami są zaskoczeni pojawieniem się nagłego przypływu namiętności i również tworzą udany związek. Znajdą się również pewnie i tacy, którzy nie chcą się angażować w bycie z drugą osobą i podstawą ich związku jest sama namiętność między partnerami.

Bo przecież każda miłość jest wyjątkowa, jak różni i niepowtarzalni są ludzie, którzy te związki tworzą. Każdy ma swoje własne pragnienia i oczekiwania. Dlatego każdy związek jest inny, a przedstawiony schemat jest tylko ogólnym zarysem zmian, jakim podlega nasze uczucie i życie u boku drugiego człowieka.

Alicja Kladamicza