Około 80 proc. osób uzależnionych od seksu to mężczyźni. Coraz popularniejszą formą uzależnienia staje się cyberseks, bazujący na dostępnych w Internecie materiałach pornograficznych, a także czatach i grach komputerowych.
Autor: Jacek Sędkiewicz, Psycholog, specjalista terapii uzależnień
Z badań naukowców i terapeutów wynika, iż wysoki odsetek spośród uzależnionych od seksu stanowią osoby, które w okresie dorastania i dojrzewania narażone były na wykorzystywanie seksualne. Osoby te miały trudności z uzyskiwaniem akceptacji, nie otrzymywały wystarczającego wsparcia emocjonalnego. Często doświadczały niewłaściwego podejścia do spraw seksu lub też wychowywane były w rodzinach z problemem alkoholowym (DDA) bądź przemocą (DDD).
Typowy seksoholik
Około 80 proc. osób uzależnionych od seksu to mężczyźni. Najczęściej uzależnionymi są osoby do około 30 roku życia. Dziś, uzależnienie od pornografii, głównie ze względu na szeroki dostęp do internetu, staje się coraz częstszym problemem. Badania amerykańskich psychologów pokazują, że około 6 proc. użytkowników sieci jest uzależniona od cyberseksu. Osoby uzależnione od cyberseksu, to w ostatnich czasach coraz częstsi klienci gabinetów psychologicznych. Patric Carnes w książce ?Od nałogu do miłości" zauważa, że dla 90 proc. zdrowiejących erotomanów i 79 proc. zdrowiejących erotomanek pornografia odgrywała znaczną rolę w rozwoju nałogu.
Czy to już uzależnienie?
Uzależnienie od seksu może mieć wiele odmian: fantazjowanie, uwodzenie, anonimowy seks - nawiązywanie kontaktów z wieloma partnerkami lub partnerami seksualnymi, seks płatny lub zarobkowy, podgdlądactwo - w tym cyberseks (uzależnienie od seksu wirtualnego), czaty, gry erotyczne, pornoholizm (uzależnienie od pornografii w internecie), ekshibicjonizm, seks z przedmiotami, pedofilia, kazirodztwo, etc, itp.
Najczęściej, w potocznym mniemaniu, za uzależnione od seksu uznaje się osoby, które mają wysoki poziom potrzeb seksualnych. Nie jest to jedynym wyznacznikiem. Profesor Starowicz seksoholizm definiuje jako ?stan patologicznego nasilenia erotycznych zainteresowań i aktywności seksualnej, w którym te potrzeby dominują nad innymi, stanowiąc o sensie życia".
Kryteria diagnostyczne
Kryteria diagnostyczne (wg. ICD-10) wskazują, że o uzależnieniu można mówić, gdy:
Mechanizm uzależnienia
Osoby uzależnione cierpią bardzo często na nierozwiązane lęki z dzieciństwa. Na te lęki nakładał się seks jako sposób ich rozładowywania. Wynika to z fizjologii: podczas przeżywania orgazmu u ludzi wydzielane są endorfiny. Zmniejszają one odczuwanie bólu, wpływają na zmianę stanu emocjonalnego na przyjemny. Endorfiny działają bardzo silnie, ich chemiczna budowa jest zbliżona do morfiny. Po przeżyciu orgazmu poziom endorfin opada. Po zakończeniu kontaktu erotycznego i dłuższym braku współżycia osoby uzależnione odczuwają stany podobne do objawów po odstawieniu narkotyków. Na zespół objawów odstawiennych składają się: bóle mięśni, rozdrażnienie, brak koncentracji, bezsenność, rozkojarzenie, ataki paniki, depresję czy myśli samobójcze. Taki stan może zmienić tylko szybkie ponowne wydzielenie endorfin - czyli kolejny orgazm podczas stosunku seksualnego. Efekt będzie podwyższony, gdy kontakt ma miejsce z obcą osobą - wydziela się wtedy dodatkowo adrenalina.
Jak z tego wyjść?
Najważniejsze jest dostrzeżenie problemu. Kolejnym krokiem powinien być kontakt ze specjalistą - seksuologiem lub psychologiem - specjalistą terapii uzależnień.
Podjęta terapia powinna dotyczyć zmiany wzorców zachowań, przeżywania i radzenia sobie z emocjami. Kolejnym elementem jest nauczenie się na nowo organizacji i planowania dnia codziennego oraz odbudowy więzi i relacji z najbliższymi osobami (rodziną, dziećmi).
W Polsce odbywają się mityngi, spotkania grup samopomocowych: Anonimowych Uzależnionych od Seksu i Miłości (SLAA) i Anonimowych Seksoholików (SA).
W wielu przypadkach bardzo ważne dla zdrowia takiej osoby jest też jak najszybsze podjęcie decyzji o wykonaniu badań kontrolnych krwi pod kątem zarażenia HIV, HCV, kiłą czy innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Jacek Sędkiewicz
Psycholog, specjalista terapii uzależnień