Od wielu dziesiątków lat cały świat medyczny szuka sposobu na zmniejszenie zapadalności na choroby nowotworowe i choroby układu krążenia - głównych sprawców śmierci w naszych czasach.
Możliwe, iż taką profilaktyczną rolę mogą odegrać antyutleniacze, substancje, które eliminują skutki działania tzw. wolnych rodników, czyli bardzo aktywnych związków tlenu powstających w wielu procesach chorobowych (w stanach zapalnych, zwłaszcza u palących papierosy, w chorobach nowotworowych i innych schorzeniach).
Olej z wątroby rekina
Ludowa medycyna skandynawska zalecała olej z wątroby rekina jako przedłużający życie i zapobiegający chorobom. Istnieją badania potwierdzające słuszność stosowania w profilaktyce tego oleju. Składa się on prawie w 90 proc. z alkoksygliceroli mających właściwości przeciwutleniaczy, które zwalczają stany zapalne i wzmacniają odporność oraz, jak się wydaje, zapobiegają chorobom nowotworowym. Niektóre badania pokazują, że olej ten może być bardzo przydatny w leczeniu zaawansowanych chorób nowotworowych. Jego właściwości ujawniają się zwłaszcza przy likwidacji powikłań, jakie występują po naświetlaniach pierwiastkami promieniotwórczymi lub radioterapii nowotworów albo też po stosowaniu silnych chemicznych preparatów przeciwnowotworowych. Badani te wskazują, że olej ten zapobiega zmniejszeniu produkcji krwinek białych i płytek krwi, co nierzadko następuje wskutek naświetlań, a także przywraca prawidłową produkcję przez szpik białych krwinek leukocytów.
Inne wieloletnie badania wykazały, że podawanie alkoksygliceroli w postaci oleju z wątroby rekina powoduje wydłużenie życia osób leczonych na choroby nowotworowe.
Jednocześnie jednak część lekarzy wypowiada się sceptycznie o tym preparacie, wskazując na brak wystarczających dowodów na takie jego działanie. Wskazują, że nie jest on uznany oficjalnie za lek. Prawdą jest, że jak większość substancji pochodzenia naturalnego, olej z wątroby rekina, jest zarejestrowany jako dietetyczny środek spożywczy (co zwalnia producentów od przedstawienia dokładnych badań klinicznych skuteczności tych preparatów). Nie znaczy to, że nie ma on takiego działania, co raczej że nie zostało to dotąd potwierdzone w specjalnych badaniach, które pozwoliłby uznać ten środek oficjalnie za lek. Lekarze, o których mowa, zalecają wówczas stosowanie tego preparatu jedynie po konsultacji z swoim doktorem.
Witamina C
Naturalna witamina C pochodząca na przykład z owoców róży (najbogatsze krajowe źródło tej witaminy) lub aceroli (czereśni antylskiej) należy do najsilniejszych wymiataczy wolnych rodników (antyutleniaczy). Jej profilaktyczne właściwości mogą być wykorzystywane zarówno w zapobieganiu rozwojowi choroby wieńcowej serca, jak i rozwojowi procesów nowotworowych. Znane są też jej właściwości przeciwzapalne i uszczelniające ściany naczyń krwionośnych. Ponadto przeciwdziała ona powstawaniu w organizmie substancji rakotwórczych (nitrozoamin).
Dlatego witamina ta może też być wykorzystywana zarówno w leczeniu wielu rozwiniętych chorób układu krążenia, chorób nowotworowych, cukrzycy jak i zwykłego przeziębienia. Warto też korzystać z tego, że znosi lub ogranicza niepożądane skutki wielu silnych leków, zwłaszcza przeciwnowotworowych (cytostatyków).
Jej naturalnymi źródłami są: owoce róży, cytrusy, owoce jagodowe, pomidory, zielone warzywa liściaste, ziemniaki, papryka oraz kalafiory.
Inne preparaty
Poza olejem z wątroby rekina oraz naturalną witaminą C - bogatymi w przeciwutleniacze - stosuje się w leczeniu i zapobieganiu chorobom nowotworowym, różne inne preparaty zawierające związki o podobnych właściwościach.
Należą do nich np.:
O przyjmowaniu
Warto wiedzieć, że w stanach chorobowych i w czasie leczenia cytostatykami zapotrzebowanie organizmu na antyutleniacze wzrasta nawet i 20 razy w stosunku do dawek profilaktycznych. Np. dawki witaminy C wtedy stosowane powinny wynosić 1000 do 2000 mg dziennie. Najkorzystniejsze jest w tych przypadkach stosowanie naturalnej witaminy C, ponieważ syntetyczna w takich dawkach spowodować może wystąpienie niepożądanych objawów.
Przeciwutleniacze należy przyjmować nie tylko w czasie stosowania leków przeciwnowotworowych, ale i w przerwach pomiędzy kursami leczenia.