Spód zdrowego języka jest pokryty zdrową, gładką błoną śluzowa natomiast grzbiet jest szorstki. Szorstkość tę powodują kolczaste brodawki, które gęsto pokrywają język i powodują powstanie naturalnie, białoszarego nalotu na języku.

W nierównościach języka, często zatrzymują się okruszki jedzenia, co powoduje zmianę barwy nalotu. Takie zmiany mogą być widoczne przez kilka godzin od spożytego posiłku, ale są niegroźne dla zdrowia.
Jednak pewne zmiany w wyglądzie języka widoczne przez dłuży czas mogą być oznaką choroby.

Jakie choroby może zwiastować zmiana nalotu na języku?

Leukoplakia
Schorzenie to jest także nazywane rogowaceniem białym. Na błonach śluzowych języka i policzków pojawiają się białe, opalizujące plamy i smugi oraz zbite nawarstwienia rogowe. Mogą występować u palaczy i często są pierwszą oznaką nowotworu. Konieczne w tym przypadku jest zaprzestanie palenia papierosów. U osób używających protezy zębowe, należy sprawdzić czy nie zawierają one czynników drażniących. Zmiany takie często także towarzyszą zmianom kiłowym.

Język czarny włochaty
Występuje przewlekły stan zapalny brodawek języka, które rogowacieją i nienaturalnie są wydłużone. Język wygląda jakby były obsypany czarnymi włoskami. Przyczyną tego schorzenia jest niedobór witamin luz zmiany w składzie flory jamy ustnej wskutek leczenia antybiotykami.

Płonica
W pierwszych dniach choroby język jest pokryty grubymi grubym, białym nalotem. Następnie dochodzi do oddzielenia nalotu i powstaje charakterystyczny objaw zwany ?malinowym językiem?

Grypa
Występuje obrzęk i silne zaczerwienienie języka, podobnie jak w przypadku płonicy. Mówi się także o języku poziomkowym.

Dur brzuszny
Grzbiet języka pokrywa gruby, szarobiały nalot. Tylko czubek i brzegi języka są wolne od nalotu i mają barwę żywo czerwoną.

Kiła
W drugim stadium choroby na języku pojawiają się liczne, wyraźnie odgraniczone szare wykwity.

Niedokrwistość
Przy niedokrwistości złośliwej spowodowanej niedoborem B12 występują charakterystyczne zmiany wyglądu języka oraz jego pieczenie.
Brodawki języka zanikają najpierw na brzegach a potem w jego części środkowej. Język staje się cienki, silnie zaczerwieniony oraz błyszczący.     

Choroby jelit, wątroby i serca
Język malinowy może towarzyszyć nie tylko płonicy, ale również może wskazywać na nowotwory przewodu pokarmowego, stanom zapalnym jelit oraz niektórym chorobom serca i wątroby.

Sinica
W niektórych przypadkach występowania sinic, czyli niedotlenienia krwi język może przybrać kolor niebieski.

Odwodnienie
Utrata dużej ilości płynów przez organizm, towarzysząca biegunkom oraz wymiotom, może stać się przyczyną powstania nalotu oraz wysuszenia języka.