Wiadomości ogólne

Ten popularnym chwast możemy spotkać we wszystkich rodzajach upraw, rośnie też na podwórzach i przydrożach, nad brzegami rzek. Rdest jest rośliną jednoroczną lub dwuletnią. Kwitnie niewielkimi białawo- lub czerwonozielonymi kwiatami od czerwca do października. Występuje także pod nazwami: świńska trawa, podróżnik, wróble języczki, drutowiec, bzdziorst.

Działanie lecznicze

SUROWCE LECZNICZE: ziele rdestu.

WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZE: moczopędne, poprawiające przemianę materii, przeciwbiegunkowe, przeciwza­palne.

Związki czynne zawarte w rdeście zwiększają wydalanie moczu, a z nim szkodliwych produktów przemiany materii. Związki te zapobiegają także krystalizacji związków mineralnych w drogach moczowych, a tym samym powstawaniu i wzrostowi kamieni moczowych. Rdest ptasi szczególnie zaleca się w lecze­niu i zapobieganiu kamicy szczawianowej i fosforanowej.

Rdest wzmacnia wydalanie z organizmu toksyn. Działa przeciwzapalnie w drogach moczowych niszcząc bakterie będące przyczyną tych zapaleń. Niszczy także bakterie w przewodzie pokarmowym. Rdest może także tamować niewielkie krwawienia w drogach rodnych i przewodzie pokarmowym. Znacznie zmniejsza łamliwość i przepuszczalność ścian naczyniowych.

Dzięki zawartości garbnika rdest działa przeciwbiegunkowo. Znosi też stany zapalne w przewodzie pokarmowym i hamuje rozwój drobnoustrojów. Ponadto wykazuje łagodne działanie rozkurczowe na drogi żółciowe i ułatwia przepływ żółci do dwunastnicy.

Rdest wykorzystywać można w leczeniu zapaleń dróg oddecho­wych, zapaleń gardła, angin i nieżytów oskrzeli. Zewnętrzne stosowanie wyciągów z rdestu przyspiesza gojenie się ran, oparzeń i owrzodzeń.

Rdest poleca się ludziom w wieku podeszłym, bowiem ?opóźnia" starość przeciwdziałając demineralizacji kości.

Medycyna ludowa uważa rdest ptasi za lek przeciwcukrzycowy.

Przepisy stosowania

ODWAR Z ZIELA. Przepis: łyżkę suszonego ziela należy zalać szklanką wody i gotować przez 5 minut. Po przecedzeniu pijemy w ciągu dnia w 2-3 porcjach. Odwar ten może stosować do przemywania, płukania, tamponów i okładów.

W przypadkach zaparć rdest można łączyć z korą kruszyny.

WYCIĄG ALKOHOLOWY. Tego typu wyciąg z rdestu obniża ciśnienie tętnicze, zwiększa krzepliwość krwi, zwiększa wydalanie moczu oraz wzmacnia mięśnie macicy. Wyciągi te wchodzą w skład czopków przeciw hemoroidom.

Przy długotrwałym używaniu rdestu należy jednocześnie podawać witaminę B1.

Rdest wchodzi w skład mieszanek przygotowywanych przez przemysł zielarski o nazwach: REUMOSAN, PULMOSAN, VAGOSAN, CHOLA­GOGA I i II, REUMOGRAN, a wyciąg w skład pasty FITOLIZYNA.

Zbiór i konserwacja

Ziele rdestu ptasiego na początku kwitnienia w sierpniu i wrześniu. Zbieramy ulistnione, niezdrewniałe szczyty pędów. Należy ścinać je nożem lub nożycami. Należy zwrócić uwagę, czy liście nie mają białych plan, ponieważ wówczas nie nadają się do zbioru. Ziele suszymy w miejscach przewiewnych, ocienionych lub w suszarniach.

Substancje lecznicze

Ziele to zawiera dość dużą ilość rozpuszczalnej krzemionki, flawonoidy, olejek eteryczny, garbniki, kwasy organiczne, sole mineralne oraz witaminę C.

Wiadomości ogólne

Krzew ten jest w ostatnich latach coraz popularniejszą rośliną - często jest sadzony na żywopłot. Róża występuje w całym kraju, rośnie na miedzach, przy drogach, w zaroślach. Ma charakterystyczne haczykowato zakrzywione kolce oraz pojedyncze, pięciopłatkowe kwiaty. Kwitnie od maja do lipca.

Działanie lecznicze

SUROWCE LECZNICZE: W celach leczniczych zbiera się owoce, czasem płatki kwiatów.

WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZE: wzmacniające, moczopędne, żółciopędne, poprawiające przemia­nę materii, rozkurczowe.

Owoce róży są bardzo cennym źródłem witaminy C. Róża ma kilkanaście razy więcej witaminy C niż owoce czarnej porzeczki, a ponad sto razy więcej niż jabłko. Witamina ta jest ważna w procesach odporności przeciwwirusowej i przeciwnowotworowej. Odgrywa ona też ważną rolę w procesach oddychania tkankowe­go, w syntezie kolagenu tkanki łącznej, co z kolei warunkuje wszystkie procesy naprawcze organizmu i przeciwdziała pękaniu naczyń włosowatych. Ma swój udział w krzepnięciu krwi. Zmniejsza też nasilenie reakcji alergicznych. Dodatkowo flawonoidy występujące w owocach róży chronią witaminę C przed rozkładem.

Witamina C zawarta w róży chroni przed zatruciami różnymi substancja­mi przemysłowymi oraz spożywanymi w roślinach nadmiernymi dawkami związków azotowych.

Róża poleca się w przeziębieniach, infekcjach układu oddechowego. Jest cenna w przypadkach nadmiernej łamliwości naczyń i skłonności do krwawień, także z przewodu pokarmo­wego. Ponieważ róża zwiększa wydzielanie żółci, może być lekiem w zaburzeniach trawienia i w choro­bach wątroby.

Róża działa też moczopędnie, zwiększając w ten sposób eliminację z ustroju szkodliwych produktów przemiany materii.

Dzięki właściwościom rozkurczowym związków zawartych w owocach róży, następuje ustąpienie kolek, bólów brzucha, bólów pochodzących z dróg żółciowych i moczowych.

Warto wiedzieć, że po zaprzestaniu przyjmowania dużych dawek witaminy C zawartej w róży nie występują nasilone objawy jej niedoboru, ani też nie występuje zwiększenie wydzielania szczawianów, jak to się zdarza przy spożywaniu dużych dawek syntetycznej witaminy.

Róża jest cennym lekiem dla ludzi o wyniszczonym organizmie, dla osób po ciężkich chorobach, także dla chorych na chorobą wrzodową żołądka i nieżyty żołądka. Tak samo róża zalecana jest dla kobiet w ciąży i w czasie karmienia piersią, ludzi ciężko pracujących, narażonych na stresy, a także dla ludzi w podeszłym wieku. Róża może przynieść poprawę w chorobach przyzębia oraz chorobach skóry ze skłonnością do wybroczyn i wylewów krwi.

Róża dzika zawiera 800-1200 mg witaminy C w 100 g owoców. Róża girlandowa (Rosa cinnamomea) - 2000 mg w 100 g owoców. Róża pomarszczona (Rosa rugosa) - 6800 mg w 100 g owoców. Róża (Rosa laxa) występująca na Syberii i w Azji Środkowej - 2230-13 850 mg w 100 g owoców. Róża Beggera (Rosa Beggeriana) - 8750 mg w 100 g owoców.

Przepisy stosowania

ODWAR Z OWOCÓW. Przepis: łyżkę suszonych rozdrobnionych owoców należy zalać szklanką wody i gotować przez ok. 5 minut. Po przecedzeniu pijemy 2-3 razy dziennie po szklance odwaru. W przeziębieniach można do odwaru dodać soku malinowego.

NALEWKA. Przyrządzamy ją w następujący sposób: 500 g owoców róży i 250 g cukru zalewamy litrem wina lub wódki. Całość należy odstawić na 7 dni. Po przecedzeniu pijemy 1-3 razy dziennie po kieliszku. Nalewkę tę szczególnie poleca się ludziom w podeszłym wieku, z miażdżycą, otępieniem.

KONFITURY. Konfitury z owoców róży są nie tylko smaczne, ale i zdrowe. Z dobrym skutkiem mogą być podawane w przypadkach przeziębień.

HERBATA. Z liści róży można parzyć herbatę ziołową lub dodawać do mieszanek ziołowych.

Owoce róży wchodzą w skład mieszanek przygotowywanych przez przemysł zielarski o nazwach: CARDIOSAN, a wyciągi w skład płynu NEOCARDINA i CHOLESOL.

Zbiór i konserwacja

Owoce róży należy zbierać, gdy dojrzewają (w końcu sierpnia i we wrześniu). Suszymy je w suszarniach, w temperaturze do 60°C.

Substancje lecznice

Róża jest bardzo bogata w witaminę C. Ponadto owoce róży zawierają prowitaminę A, witaminy B1, B2, E, K i P, flawonoidy, karotenoidy, pektyny, garbniki, kwasy organiczne, olejek eteryczny, sole mineralne, w tym najwięcej żelaza.