Wierzba biała (inne nazwy: wierzba pospolita, wierzba srebrna, wierzbina) występuje na całym terenie Polski. Najłatwiej ją znaleźć nad brzegami wód, w wilgotnych częściach lasów i przy drogach. Kwitnie od kwietnia do maja. Spośród gatunków wierzby występujących w Polsce znaczenie dla lecznictwa poza wierzbą białą - Salix alba, mają: wierzba krucha (Salix fragilis), wierzba wiciowa (Salix viminalis), wierzba purpurowa (Salix purpura) oraz wierzba pięciopręcikowa (Salix pentandra). Wierzba biała od setek lat służy też w leczeniu.

Działanie lecznicze

SUROWCE LECZNICZE: kora wierzby.

WŁAŚCIWOŚCI: przeciwzapalne, przeciwgorączkowe, przeciwbólowe, ściągające.

Spośród surowców leczniczych zawartych w wierzbie białej najważniejsza jest salicyna. W żołądku salicyna rozkłada się do alkoholu salicylowego, którego pochodne łatwo wnikają do organizmu. Działają one przeciwzapalnie przeciwgo­rączkowo oraz przeciwbólowo. Wprawdzie w porównaniu z zawartością kwasu acetylosalicylowego w tabletce aspiryny dawka salicyla­nów w odwarach z kory wierzbowej jest niewielka, to jednak aktywność biologiczna tych związków jest duża, gdyż zachodzi tu synergizm salicyla­nów, flawonoidów i garbników. Również działania uboczne, jakie występu­ją przy długotrwałym stosowaniu dość dużych dawek aspiryny, nie występują przy stosowaniu wyciągów z wierzby. Jest to szczególnie ważne u cierpiących na chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy, którzy nie powinni używać aspiryny.

Ponadto związki czynne zawarte w korze wierzby uszczelniają naczynia włosowate i jednocześnie przeciwdziałają nadmiernej krzepliwości krwi. Zwiększają również ilość wydalanego moczu oraz poprawiają przebieg reakcji oksydo-redukcyjnych.

Korę wierzby można stosować w przeziębieniach przebie­gających z gorączką, gorączce reuma­tycznej, gośćcu przewlekłym postępującym, nieżytach błon śluzowych przewodu pokarmowego oraz w niezbyt nasilonych biegunkach. Kora wierzby może być używana w leczeniu miażdżycy ze wzmożoną krzepliwością krwi, zapaleniach żył, a także w przypadkach nadmiernego pocenia się.

Medycyna ludowa używała kory wierzbowej jako środka uspokajającego i nasennego, a także w przypadkach nerwobólów, bólów kostnych i stawowych.

Przepisy stosowania

ODWAR. Odwar z kory wierzbowej: 1 łyżkę kory zalewamy szklanką wody i gotujemy przez ok. 5 minut. Następnie odstawiamy na 15 minut i przecedzamy. Pijemy w 2-3 porcjach w ciągu dnia przy przeziębieniach, bólach kostnych i zaburzeniach żołądkowych lub przy nadmiernej potliwości. Odwary z kory wierzby można też używać do kąpieli w przypadku nadmiernej potliwości nóg. Przy przeziębieniach korę wierzby można łączyć z owocami malin oraz witaminą C i owocem róży.

Zbiór i konserwacja

Korę wierzby zbieramy wiosną, kiedy ruszają soki drzewa. Ścina się wówczas 2-3-letnie pędy i zdejmuje z nich korę. Najlepszego surowca dla celów leczniczych dostarcza wierzba purpurowa (wiklina). Korę wierzby można suszyć nawet w jasnych pomieszczeniach lub w suszarniach w temperaturze do 40°C.

Substancje lecznicze

Kora wierzby zawiera glikozydy fenolowe (w tym salicynę), flawonoidy, kwasy organiczne i sole mineralne.

Wiadomości ogólne