Prowadzenie porodu. Pozycje wertykalne.

Poród dzielimy na cztery okresy, w których zachodzą procesy mające na celu umożliwienie urodzenia dziecka. Okresy różnią się między sobą czasem trwania i przebiegiem. Nie ma standardowo określonych wytycznych, co do specyfiki przebiegu danego etapu, ponieważ jest on osobniczo zmienny. Natomiast w niektórych przypadkach są określone ramy czasowe, po których następuje ingerencja personelu medycznego.

Etap pierwszy porodu

Nazywamy go okresem rozwierania. Zaczyna się w momencie wystąpienia pierwszych regularnych skurczów i kończy wtedy, gdy następuje całkowite rozwarcie szyjki macicy. Szyjka rozwiera się różnie u pierwiastek, kobiet, które nigdy nie rodziły i wieloródek, które mają za sobą odbyty poród siłami natury.

U kobiety rodzącej po raz pierwszy rozwieranie rozpoczyna się od ujścia wewnętrznego i postępuje w kierunku ujścia zewnętrznego, które podczas rozwierania kanału pozostaje zamknięte. Stąd często mimo bólów odczuwanych przez pacjentkę personel medyczny nie obserwuje postępu porodu w badaniu wewnętrznym. Dopiero po całkowitym rozwarciu kanału szyjki macicy pierścień ujścia zewnętrznego poddaje się siłom naporu części przodującej płodu i rozwiera się.

Wieloródki już w ostatnich tygodniach ciąży mają szyjkę rozwartą na 1-2 palce, a pod wpływem skurczów rozwiera się ujście wewnętrzne kanału szyjki i jednocześnie postępuje rozwieranie częściowo już otwartego ujścia zewnętrznego. Kanał szyjki rozwierany jest jednocześnie na całej długości.

Cechą charakterystyczną okresu rozwierania są bolesne skurcze, które doprowadzają do rozwarcia kanału szyjki oraz zstąpienia części przodującej płodu (główki lub pośladków) na dno miednicy. Ból spowodowany jest rozciąganiem szyjki macicy i skurczem trzonu, co dotkliwiej odczuwają pierwiastki.

Pod koniec okresu rozwierania powinno nastąpić pęknięcie pęcherza płodowego, przez co następuje odpłynięcie wód płodowych .

Rodząca w okresie rozwierania powinna zwrócić szczególną uwagę na oddawanie moczu, ponieważ pełen pęcherz moczowy hamuje czynność skurczową, a także przeszkadza w zstępowaniu główki.

Wybór pozycji

Zadaniem zespołu medycznego jest proponowanie rodzącej takich pozycji, które są dla niej wygodne, przynoszą jej ulgę i umożliwiają kontrolę stanu płodu. Zatem przy braku przeciwwskazań i zagrożeń kobieta może wybrać sobie pozycję, która ułatwia jej znoszenie bólu porodowego, ponieważ dzięki temu można zmniejszyć dawkę środków przeciwbólowych.

Jedynie w przypadku nieprawidłowego zapisu czynności serca płodu gdzie konieczne jest podjęcie postępowania diagnostycznego, kobieta powinna spędzać poród na łóżku. Drugim wskazaniem zaś jest wybór pacjentki, która najlepiej czuje się leżąc na łóżku.

Decyzja pacjentki, co do wyboru pozycji powinna być zaakceptowana przez personel i pacjentka ma prawo wymagać realizacji jej potrzeb.

Pozycje wertykalne

Szpitale wyposażone są w różnego rodzaju sprzęt ułatwiający przyjmowanie pozycji wertykalnych, w trakcie wyboru szpitala przyszła mama powinna dowiedzieć się, w co wyposażone są sale porodowe. Najczęstszymi sprzętami, które pacjentki mają do dyspozycji są: taboret porodowy, krzesło porodowe, worki sako, piłki. Niekiedy spotyka się także liny, drabinki gimnastyczne. W większości szpitali płatne jest udostępnienie wanny porodowej do kąpieli relaksacyjnej, ale zamiast tego można skorzystać z prysznica.

Pozycje pionowe

W zależności od wyposażenia sali porodowej można przybierać pozycje:

Pionową:

Zalety takiej pozycji:

Przejście przez okres rozwierania w pozycji wertykalnej jest lżejszy, niż podczas leżenia na łóżku. Ruch sprzyja rozwieraniu szyjki i ułatwia adaptację części przodującej płodu w kanale rodnym. Pozycja wertykalna jest mniej męcząca dla kobiety, ponieważ rodząca sama wybiera jak jest jej wygodniej. Poprawia się funkcjonowanie układu krążenia, a także jest zwiększona kontrola nad oddychaniem.

Joanna Skłodowska