Jadłospis niemowlęcia często sprawia problemy mamom. Obawiamy się, że podane przez nas produkty nie są odpowiednie dla maluszka, albo mogą mu zaszkodzić. By rozwiać wątpliwości, Zespół Ekspertów powołany przez Konsultanta Krajowego ds. Pediatrii opracował zalecenia dotyczące diety niemowląt.
Zalecenia odnośnie żywienia niemowląt uaktualniono podczas spotkania Zespołu Ekspertów powołanego przez Konsultanta Krajowego ds. Pediatrii w 2007 roku.
Po analizie wyników badań z Europy i USA uzgodniono, że konieczna jest zmiana zaleceń. Obecnie obowiązujące wytyczne przewidują:
- wcześniejsze wprowadzenie glutenu do diety niemowląt (prawdopodobnie stopniowe wprowadzanie glutenu podczas karmienia piersią niesie ze sobą mniejsze ryzyko rozwoju choroby trzewnej, zaleca się wprowadzanie glutenu w małych ilościach w 5 ? 6 miesiącu życia),
- wcześniejsze wprowadzanie jaj, ryb oraz przetworów mlecznych (nie znaleziono uzasadnienia dla opóźniania wprowadzania potencjalnie alergizujących produktów do diety dzieci zdrowych),
- stosowanie mleka początkowego u dzieci żywionych sztucznie do momentu wprowadzenia posiłków uzupełniających, czyli właściwie przez pierwsze półrocze życia (wcześniej zalecano wprowadzenie mleka następnego od 5 miesiąca życia).
Rozszerzanie diety dziecka
Wprowadzenie nowego pokarmu do diety niemowlęcia powinno być starannie zaplanowane. Najlepiej zacząć od kilku łyżeczek po zakończeniu jednego z posiłków mlecznych. Podanie maluszkowi tak małej ilości pokarmu innego niż mleko ma swoje uzasadnienie. Pozwólmy dziecku przyzwyczaić się do nowego smaku, poza tym pamiętajmy, by każdy nowy produkty wprowadzać oddzielnie i w kilkudniowych odstępach czasu. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów nietolerancji, będzie wiadomo, co było jej źródłem. Nietolerancja danego pokarmu to nie to samo, co alergia. Wysypka czy ból brzuszka mogą świadczyć o tym, że układ pokarmowy niemowlęcia nie dojrzał jeszcze do jakiegoś produktu. Należy wtedy zrezygnować z jego podawania i ponownie wprowadzić za jakiś czas.
Bardzo ważny jest także sposób przygotowania posiłków dla niemowląt. Nie ma potrzeby dodawać do pokarmu dziecka soli i cukru. Nawet, jeśli danie wydaje nam się niesmaczne bez przypraw, dziecko na pewno odczuje to inaczej. Sól bardzo obciąża nerki niemowlęcia, a dodatek cukru sprawi, że dziecko bardzo szybko się do niego przyzwyczai i domagać się będzie kolejnych słodkich potraw. Należy pamiętać również o tym, by produkty wykorzystywane w żywieniu dziecka były zawsze świeże i wysokiej jakości.
Najlepszym napojem dla niemowląt jest woda ? niskozmineralizowana woda mineralna lub źródlana, niegazowana. Przed podaniem dziecku należy ją przegotować i ostudzić.
Zalecenia dotczące żywienia niemowląt
Poniżej przedstawiono obecnie obowiązujący model żywienia niemowląt karmionych piersią oraz schemat sztucznego żywienia niemowląt. Na pewno nie zaszkodzi kilka słów wyjaśnienia, czym jest model, a czym schemat żywienia. Wskazówki dotyczące żywienia niemowląt karmionych piersią nazwano modelem, żeby podkreślić, iż karmienie piersią to wzorzec, który mleka modyfikowane starają się naśladować. Pomiędzy modelem żywienia niemowląt karmionych piersią, a schematem sztucznego żywienia istnieją pewne różnice. Zalecenia żywieniowe są zgodne z aktualnym stanem wiedzy, zapewne będą modyfikowane wraz z pojawieniem się nowych faktów odnośnie żywienia niemowląt. Zarówno model, jak i schemat są zestawem wskazówek, należy je dostosować do indywidualnych potrzeb dziecka.
Anna Szczygłowska
Dietetyk
Model żywienia niemowląt karmionych piersią (2007)
Wiek
(miesiące)
|
Rodzaj pożywienia / Żywność uzupełniająca
|
1 - 6
|
Karmienie piersią
na żądanie
|
Karmienie piersią (na życzenie matki można wprowadzić mleko modyfikowane)
Posiłki dodatkowe - w 5 - 6 miesiącu
Początkowo (nie wcześniej niż w 5 miesiącu i nie później niż w 6 miesiącu):
- Stopniowe wprowadzanie niewielkiej ilości glutenu np. kaszka lub kleik zbożowy glutenowy w przecierze jarzynowym (składnikiem tłuszczowym zup jarzynowych może być wysokiej jakości masło, oliwa z oliwek lub niskoerukowy olej rzepakowy) lub zupa - przecier jarzynowy z dodatkiem kaszy manny (1x dziennie, pół łyżeczki, czyli ok. 2 - 3 g na 100 ml) .
|
7 - 9
|
Karmienie piersią
na żądanie
|
Posiłki uzupełniające (Nowe produkty - np. owoce, warzywa, kasze, mięso - należy wprowadzać kolejno i osobno, obserwując reakcję dziecka. Wprowadzając posiłki uzupełniające zaczynać od małych ilości, np. 3-4 łyżeczki. Posiłek inny niż karmienie mlekiem kobiecym podawać po zakończeniu karmienia piersią - w sytuacji, kiedy dziecko odmawia jedzenia / próbowania posiłków uzupełniających można odwrócić tę kolejność):
- zupa jarzynowa lub przecier jarzynowy z gotowanym mięsem lub rybą (1-2 razy w tygodniu) - bez wywaru - z kleikiem zbożowym glutenowym i z 1/2 żółtka co drugi dzień
- kaszka / kleik zbożowy bezglutenowy lub glutenowy (zaleca się, aby produkty zbożowe wprowadzane w 1 roku życia były wzbogacane w żelazo)
- sok owocowy (najlepiej przecierowy) lub przecier owocowy (nie więcej niż 150g)
|
10 |
Karmienie piersią
na żądanie
|
Posiłki uzupełniające:
- obiad z 2 dań: zupa jarzynowa z kaszką glutenową + jarzynka z gotowanym mięsem (rybą 1-2 razy w tygodniu), 1/2 żółtka do posiłków codziennie
- kaszki / kleiki glutenowe i bezglutenowe, niewielkie ilości pieczywa, biszkopty, sucharki;
- przecier lub sok owocowy (nie więcej niż 150 g)
|
11 - 12
|
Karmienie piersią
na żądanie
|
Posiłki uzupełniające:
- obiad z 2 dań: zupa jarzynowa z kaszką glutenową + jarzynka z gotowanym mięsem (rybą 1-2 razy w tygodniu), ewentualnie z ziemniakiem lub ryżem i całe jajko (3 - 4 razy w tygodniu), konsystencja jarzyn i mięsa powinna stymulować żucie pokarmu
- produkty zbożowe (kaszki/kleiki glutenowe i bezglutenowe, pieczywo, biszkopty, sucharki) łączone z produktami mlecznymi (np. mleko modyfikowane, twarożek, jogurt (tylko naturalne składniki, bez konserwantów z ograniczeniem cukru), kefir - kilka razy w tygodniu)
- przecier lub sok owocowy (nie więcej niż 150 g)
|
Schemat sztucznego żywienia niemowląt (2007)
Wiek
(miesiące)
|
Liczba posiłków i wielkość porcji
(Podana wielkość porcji jest średnią, jaką zjada dziecko w danym wieku zależnie od łaknienia i zapotrzebowania. Różnice mogą również dotyczyć liczby posiłków)
|
RODZAJ POSIŁKU
|
1 |
7 x 90 - 110 ml
|
mleko początkowe
|
2 |
6 x 110 - 130 ml
|
mleko początkowe |
3 |
6 x 130 ml
|
mleko początkowe |
4 |
6 x 150 ml
|
mleko początkowe |
5 |
5 x 180 ml
|
4 x mleko początkowe
1 x zupa - przecier jarzynowy (składnikiem tłuszczowym zup jarzynowych może być wysokiej jakości masło, oliwa z oliwek lub niskoerukowy olej rzepakowy);
skrobane jabłko lub sok (najlepiej przecierowy) - 50-100 g
|
6 |
5 x 180 ml
|
4 x mleko początkowe
1 x zupa - przecier jarzynowy z dodatkiem kleiku glutenowego (2-3 g kleiku na 100 ml + 10 g gotowanego mięsa (bez wywaru);
przecier owocowy lub sok (najlepiej przecierowy) - nie więcej niż 150 g
|
7 |
5 x
|
1 x 180 ml - mleko następne z dodatkiem kaszki zbożowej glutenowej (2-3 g na 100 ml);
1 x 180 ml - mleko następne z dodatkiem bezglutenowego kleiku (2-3 g na 100 ml);
1 x 200 ml zupa - przecier jarzynowy z 1/2 żółtka co drugi dzień i z gotowanym mięsem3 codziennie (10 g);
1 x 150 g kaszka na mleku następnym lub deser mleczno - owocowy;
przecier owocowy lub sok - nie więcej niż 150 g
|
8 |
5 x
|
1 x 180 ml - mleko następne z dodatkiem kaszki zbożowej glutenowej (6 g na 100 ml);
1 x 180 ml - mleko następne z dodatkiem bezglutenowego kleiku (6 g na 100 ml);
1 x 200 ml zupa - przecier jarzynowy z 1/2 żółtka co drugi dzień i z codziennie gotowanym mięsem3 (10-15 g);
1 x kaszka na mleku następnym lub deser mleczno - owocowy;
przecier owocowy lub sok - nie więcej niż 150 g
|
9 |
5 x
|
1 x 200 ml - mleko następne z dodatkiem kaszki glutenowej;
1 x 200 ml - mleko następne z dodatkiem kaszki bezglutenowej;
1 x 200 ml - kaszka na mleku następnym;
1 x 200 ml zupa - przecier jarzynowy z dodatkiem 1/2 żółtka i z gotowanym mięsem (10-15 g), konsystencja jarzyn i mięsa powinna stymulować żucie pokarmu;
1 x 150 g - owoce lub kompot lub sok (najlepiej przecierowy) + biszkopt
|
10 |
4 - 5 x
|
3 x 220 ml - mleczny posiłek łączony z produktami zbożowymi (np. mleko następne, kaszki mleczne glutenowe i bezglutenowe, niewielkie ilości pieczywa, biszkopty, sucharki);
1 x zupka jarzynowa z kaszą glutenową;
1 x obiad: jarzynka z gotowanym mięsem3(15-20 g) i 1/2 żółtka, z dodatkiem ziemniaka lub ryżu;
Przecier owocowy lub owoce lub kompot lub sok (najlepiej przecierowy) - nie więcej niż 150 g
|
11 - 12
|
4 - 5 x
|
Posiłki jak w 10 miesiącu życia.
Zmiana: wprowadzić całe jajko 3-4 razy w tygodniu;
twarożek, kefir, jogurt 1-2 razy w tygodniu (tylko naturalne składniki; bez konserwantów, z ograniczeniem cukru)
|