Wiadomości ogólne

Dziewannę wielkokwiatową można najłatwiej znaleźć przy drogach, na słonecznych wzgórzach. Rośnie głównie na piaszczystych glebach. Może być również uprawiana.

W pierwszym roku rośliny wyrastają duże rozpostarte przy ziemi liście, w drugim roku wyrasta łodyga, która nierzadko przekracza metr wysokości. W tym też roku następuje kwitnienie.

Dziewanna występuje także pod nazwami: dziewanna lekarska, dziewanna podobna, dziewizna, szabla, kędzierzawica leśna, kędzierzawka polna, gorzygrot.

Działanie lecznicze

SUROWCE LECZNICZE: kwiaty i korony kwiatowe, czasem zaś korzenie, liście i owoce (nasiona).

WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZE: wykrztuśne, rozkurczające, dezynfekujące, łagodnie przeczyszczające, osłaniające.

Dziewanna może być polecana:

Medycyna ludowa polecała przykładać gotowane w mleku liście dziewanny na oparzenia i żylaki odbytu. Z kolei sproszkowane nasiona dziewanny stosowano dawniej jako zasypki w przypadkach pękania brodawek sutkowych u karmiących piersią kobiet.

Przepisy stosowania

NAPAR Z KWIATÓW. Przygotowujemy go w następujący sposób: do naczynia wrzucamy łyżkę suszonych kwiatów i dodajemy szklanką wrzątku. Następnie odstawiamy napar na około 10 minut. Po przecedzeniu pijemy w 2-3 porcjach w ciągu dnia. Stosujemy w przypadkach kataru chrypy, kaszlu lub bólów brzucha. Żeby zwiększyć wykrztuśne działanie naparu, dodajemy wyciągi z podbiału, malwy lub tymianku.

ODWAR Z KWIATÓW. W celu jego przygotowania zalewamy 2 szklankami wody umieszczone w naczyniu 4 łyżki suszonych kwiatów, a następnie gotujemy przez około 15-20 minut. Po odstawieniu na około kwadrans, przecedzamy. Taki odwar stosujemy do płukania gardła, jako środek uspokajający, a także na okłady.

ODWAR Z LIŚCI LUB KORZENI. Ma on właściwości moczopędne i dezynfekujące, dlatego można dzięki niemu leczyć infekcje układu moczowego. Taki odwar przygotowujemy według tej samej procedury jak odwar z kwiatów. Stosujemy go w proporcji 1 łyżka odwaru na szklankę wody.

NALEWKA Z KWIATÓW. Do użycia nalewki potrzebujemy około 100 g kwiatów dziewanny, które, po umieszczeniu w odpowiednim naczyniu, zalewamy 0,5 litrem 70-procentowego spirytusu. Możemy ją stosować doustnie (10-20 kropli na kieliszek wody) lub zewnętrznie (do wcierań w bólach stawowych i kostnych).

Zbiór i konserwacja

Zbiory koron kwiatowych dziewanny wielkokwiatowej urządzamy w lipcu i sierpniu, w słoneczne dni. Należy delikatnie wyskubywać żółte płatki (bez kielicha). Następnie szybko suszymy je rozkładając cienką warstwą w miejscach przewiewnych i ocienionych. Wysuszone mają zapach miodu. Przechowujemy je w szczelnie zamkniętych pudełkach, ponieważ łatwo wchłaniają wilgoć, przez co ciemnieją i tracą właściwości.

Substancje lecznicze

Kwiaty dziewanny zawierają saponiny, flawonoidy, karotenoidy, substancje śluzowe, substancje żywiczne, kumarynę oraz niewielkie ilości olejku eterycznego.