Wiadomości ogólne

Roślina ta występuje w całej Europie, w niektórych rejonach Azji oraz w Ameryce Północnej. Macierzanka rośnie przede wszystkim w lasach, na piaszczystych polanach, na nieużytkach, w miej­scach silnie nasłonecznionych.

Jej okres kwitnienia przypada na czas między czerwcem a wrześniem. Kwitnie różowoliliowymi kwiatami.

Działanie lecznicze

SUROWCE LECZNICZE: ziele macierzanki.

WŁAŚCIWOŚCI: wykrztuśne, dezynfekujące, żołądkowe.

Wyciągi z macierzanki są dobry lekiem wykrztuśnym. Zawarte w macierzance związki czynne wzmagają produkcję śluzu oraz pobudzają ruchy rzęsek nabłonka oddechowego, czym ułatwiają oczyszczanie się dróg oddechowych z pyłów (np. wdychanych z powietrzem lub dymem tytoniowym). Związki te zapobiegają wzrostowi bakterii w drogach oddechowych. Dlatego macierzanka jest cennym zielem dla palaczy tytoniu i chorych na przewlekłe nieżyty oskrzeli. Więcej: garbniki i olejek eteryczny z macierzanki dezynfekują drogi oddechowe i przewód pokarmowy od jamy ustnej aż po jelito grube oraz zapobiegają zbyt szybkiemu rozwojowi bakterii i nadmiernej fermentacji w przewodzie pokarmowym.

Warto pamiętać o żołądkowym działaniu macierzanki: znosi ona wzdęcia brzucha oraz pobudza wydzielanie soków trawiennych w przewodzie pokarmowym. Jest ona korzystnym lekiem w nieżycie niedokwaśnym.

Wyciągi macierzanki stosowane na skórę i błony śluzowe narządów rodnych działają ściągająco i dezynfekująco. Wyciągi te przynoszą poprawę w nerwo­bólach i stłuczeniach po urazach. Mogą też być używane w przypadkach leczenia oparzeń, drobnych skaleczeń oraz przy użądleniach przez owady.

Macierzanka może być wykorzystywana w bolesnym miesiączkowaniu, w migrenach i w katarach.

Przepisy stosowania

NAPAR. Przygotowujemy go w następujący sposób: do naczynia wrzucamy łyżkę ziela i zalewamy je 1 szklanką wrzątku. Całość odstawiamy na 10-15 minut. Po przecedzeniu pijemy w 2 -3 porcjach przed jedzeniem jako środek wykrztuśny i poprawiający łaknienie, a po jedzeniu dla lepszego trawienia i zniesienia wzdęć. Napar ten może być stosowany zewnętrznie na skórę, do płukania ust i gardła oraz przemywania sromu.

KOMPRESY. W przypadkach nerwobólów należy zaparzyć 2-3 łyżki suszonych ziół na szklankę wody i stosować jako kompresy na miejsca bolące.

KĄPIELE LECZNICZE. Tego rodzaju kąpiele są polecane ludziom w wieku podeszłym, rekonwalescentom po ciężkich chorobach, a także dzieciom. Kąpiele przygotowujemy w następujących sposób: 8-10 łyżek suszonego ziela zaparzamy w 4-5 litrów wrzątku. Przecedzamy i wlewamy do 1/2 wanny wody. Kąpiel powinna przebiegać w temperatu­ra wody ok. 38°C i trwać ok. 20-25 minut.

Z CZYM MOŻNA ŁĄCZYĆ? Macierzankę łączymy z szałwią, babką, nagietkiem, rumiankiem, i lipą.

Macierzanka wchodzi w skład mieszanki SEPTOSAN, a wyciągi z niej w skład płynu PECTOSOL.

Zbiór i konserwacja

Zbioru macierzanki dokonujemy w czasie kwitnienia (czyli od czerwca do września). Ścinamy młode, niezdrewniałe pędy. Macierzankę suszmy w miejscach ocienionych lub w suszarniach w temperaturze do 35°C. Powinna ona być rozłożona cienką warstwą. Warto pamiętać o przechowywaniu jej w szczelnie zamkniętych pudełkach.

Substancje lecznicze

Macierzanka zawiera: olejek eteryczny, związki gorzkie, flawonoidy, garbniki, kwasy organiczne oraz sole mineralne.