Wiadomości ogólne

Znana jest również pod nazwami: tarnina, tarń, tarka, ciarki, ciernie, cierniak, żarnośliwa, korcipa, wilżyna. Jest krzewem pospolitym wstępującym na terenie całego kraju. Rośnie przeważnie na słonecznych zboczach, miedzach oraz w lasach. Można ją poznać po białych lub zielonawobiałych kwiatach oraz gałązkach licznie posianych cierniami. Kwitnie w kwietniu, owocuje w październiku, a nawet listopadzie. Owoce dojrzałe są ciemnofioletowe i pokryte niebieskim nalotem.

Działanie lecznicze

SUROWCE LECZNICZE: kwiaty, owoce, kora.

WŁAŚCIWOŚCI: kwiaty - moczopędne, rozwalniające; owoce - przeciwzapalne, przeciwbiegunkowe.

Zawarte w kwiatach tarniny związki zwiększają ilość wytwarzanego moczu, a także znoszą stany zapalne w drogach moczowych. Dlatego tarninę można używać w leczeniu przewlekłych zakażeń dróg moczowych w kamicy moczowej. Ponadto związki te uszczelniają ściany naczyń włosowatych.

Medycyna ludowa uważa kwiaty tarniny za lek ?czyszczący krew" - jest to o tyle uzasadnione, iż wraz z moczem z organizmu wydalane są szkodliwe produkty przemiany materii. Warto dodać, że związki czynne kwiatów tarniny pobudzają przemianę materii, a także mają łagodne działanie przeczyszczające.

W przeciwny sposób działają owoce tarniny. Ze względu na dużą zawartość garbników mają one właściwości zapierające. Ponadto niszczą bakterie w przewodzie pokarmowym, hamują krwawienia i mają działanie przeciwzapalne.

Działanie tarniny jest podobne do borówki czernicy. Owoce tarniny są wskazane szczególnie u ludzi w wieku podeszłym oraz u dzieci, w przewlekłych nieżytach żołądka i jelit przebiegających z nadmierną fermentacją.

Przepisy stosowania

ODWAR Z KWIATÓW. 1 łyżeczkę kwiatów zalać szklanką wody i gotować przez 2-3 minuty. Po przecedzeniu pijemy w 2-3 porcjach w ciągu dnia w przypadku zaparć. Dzieciom przy zaparciach poleca się 1-2 łyżki 2-3 razy dziennie.

SYROP. Przygotowujemy go w następujący sposób: należy wymieszać w proporcjach 1/3 odwaru z kwiatów i 2/3 syropu z cukru. Pijemy kilka razy dziennie po łyżeczce przy zaparciach i dla działania moczopędnego.

ODWAR Z OWOCÓW. Żeby zrobić odwar z owoców 1 łyżkę suszonych owoców zalewamy szklanką wody i gotujemy przez 5 minut. Po ostygnięciu i przecedzeniu pijemy w 2-3 porcjach między posiłkami w przypadkach biegunek i nadmiernej fermentacji w jelitach. Odwar ten polecać należy osobom starszym i dzieciom., przy czym dla dzieci dawki odwaru odpowiednio zmniejszamy: 2-5 razy po 1 łyżeczce. Odwar ten może być także używany do płukania ust i gardła w przypadkach stanów zapalnych i angin.

MIESZANKI MOCZOPĘDNE. W tego rodzaju mieszankach kwiaty tarniny można łączyć ze skrzypem polnym, liśćmi brzozy, zielem marzanki, pietruszką i czarnym bzem.

MIESZANKI ROZWALNIAJĄCE. Można w nich łączyć kwiaty tarniny z owocami bzu czarnego, kminkiem, lukrecją.

MIESZANKI ZAPIERAJĄCE. W mieszankach zapierających można łączyć owoce tarniny z liśćmi poziomki, orzecha włoskiego, pokrzywy, szałwii oraz z zielem dziurawca.

Zbiór i konserwacja

Kwiaty tarniny zbieramy przy słonecznej pogodzie. Należy pamiętać, by zrywać je delikatnie, gdyż są wrażliwe na zgniatanie, a także ze względu na możliwość łatwego pokaleczenia się o ciernie. Kwiaty suszymy rozkładając cienką warstwą w miejscach ocienionych. W suszarniach temperatura nie powinna przekraczać 35°C.

Owoce suszymy podobnie jak kwiaty. Po wysuszeniu stają się pomarszczone. Najlepiej jest zbierać je po pierwszych przymrozkach, gdyż tracą wtedy swój cierpki smak.

Substancje lecznicze

Kwiaty tarniny zawierają flawonoidy, glikozydy, związki cukrowe oraz sole mineralne. Owoce dodatkowo zawierają garbniki, kwasy organiczne, glikozyd, amigdalinę, antocyjany, a także sole mineralne i pektyny.