O marchwi
Marchew siewna
pochodzi z Azji Południowo-Zachodniej, tam też rośnie w stanie naturalnym.
Jest uprawiana od koła podbiegunowego do strefy tropikalnej.
W pierwszym roku
życia rośliny wyrasta korzeń spichrzowy, natomiast kwitnie i wydaje owoce w
drugim roku. Odmiany jadalne mają korzeń spichrzowy czerwony, pomarańczowy,
ciemnofioletowy lub żółty, odmiany pastewne korzeń biały, żółty, czerwony lub
ciemnofioletowy.
W leczeniu może być
wykorzystany korzeń spichrzowy oraz nasiona marchwi.
Korzenie marchwi
poza dość dużą ilością węglowodanów zawierają pektyny, prowitaminę A, witaminy B1,
B2, B6, D, H, E, K, PP, substancję działającą podobnie do insuliny, olejek
eteryczny, flawonoidy, sole mineralne, a
przede wszystkim związki żelaza, fosforu, wapnia, jodu, miedzi, kobaltu, manganu, molibdenu.
Nasiona marchwi zawierają olejek eteryczny, flawonoidy i olej tłusty.
Kwiaty marchwi
zawierają antocyjany i flawonoidy, zaś ziele karotenoidy i witaminę B2
(ryboflawinę).
Marchew w
leczeniu
Korzenie marchwi,
dzięki bogactwu witamin, mogą być z dobrym skutkiem stosowane w leczeniu niedoborów tych witamin, a przede wszystkim niedoborów witaminy A, gdyż zawierają
prowitaminę A, która w wątrobie człowieka ulega przekształceniu do
postaci biologicznie aktywnej. Włączenie marchwi do diety likwiduje objawy
niedoboru witaminy A, z których najczęściej
występuje niedowidzenie zmierzchowe -
zła, opóźniona adaptacja do ciemności, ?gęsia skórka" - czyli nadmiernie szorstka skóra na kolanach, łokciach,
ramionach i podudziach. U kobiet z niedoborem witaminy A występują zaburzenia
miesiączkowania i płodności, a u
dzieci zahamowanie wzrostu. Witamina A ma działanie ochronne, zapobiega bowiem
występowaniu nowotworów układu oddechowego,
zwłaszcza u ludzi narażonych na czynniki rakotwórcze - właściwość ta została potwierdzona doświadczalnie na
zwierzętach. Witamina A odpowiada za
stan nabłonka dróg oddechowych, wytwarzanie śluzu i oczyszczanie się oskrzeli.
Medycyna ludowa
polecała sok z marchwi z miodem lub tartą gotowaną marchew na mleku jako
lek na przeziębienie.
Aby w prosty sposób
rozpoznać niedobory witaminy A, trzeba w pomieszczeniu, w którym zgasiliśmy światło,
mierzyć czas, jaki upłynie do momentu, aż zaczniemy widzieć w ciemności. Jeśli czas
ten przekracza 7-8 sekund wskazuje na niedobory witaminy A, jeśli ponad 10 sekund, oznacza
że
niedobory są znaczne i wówczas należy zwrócić się do lekarza.
Marchew jest dobrym
lekiem przy cukrzycy, zwłaszcza w postaciach wczesnych i u ludzi młodych.
Sok z marchwi ze
względu na dużą zawartość soli potasu i innych minerałów może uzupełniać braki tych
związków, co jest szczególnie ważne u ludzi długo leczonych lekami moczopędnymi
i ludzi cierpiących na bolesne skurcze łydek. Sok ten może również być używany
do płukania ust i gardła przy zapaleniach lub służyć do okładów na rany, ropnie.
Medycyna ludowa
uważa, że sok z marchwi może wzmacniać popęd płciowy.
Ponadto związki
siarki zawarte w korzeniu marchwi pobudzają wzrost bakterii regulujących florę
układu pokarmowego. Marchew jest dobrym lekiem przy zaparciach, a marchwianka stosowana jest na biegunki u
dzieci. Korzeń marchwi może być wykorzystany
w leczeniu zapaleń jelit. Marchew ma
także właściwości przeciwrobacze i może być pomocna w walce z glistami i owsikami. Szczególnie korzystnie
marchew działa na przewód pokarmowy
ludzi w wieku podeszłym, poprawia pracę jelit i znosi zaparcia. Dzięki zawartości pektyn i innych związków ma
także działanie przeciwmiażdżycowe,
obniża poziom cholesterolu i tłuszczów we krwi, celuloza zawarta w korzeniu marchwi sprzyja wydalaniu
cholesterolu z organizmu.
Flawonoidy zawarte w
marchwi działają przeciwskurczowo na naczynia, w tym także na naczynia wieńcowe, może
więc marchew być wykorzystana w leczeniu choroby wieńcowej i stwardnienia tętnic.
Marchew może także być używana na maseczki kosmetyczne.
Stosowanie
Miazgę z korzeni lub
sok z marchwi należy podawać profilaktycznie dzieciom i ludziom w wieku podeszłym
w celach uzupełnienia niedoborów witamin i soli mineralnych oraz jako środek
przeciwrobaczy.
Sok z marchwi 1-2
szklanek dziennie zaleca się ludziom leczonym lekami moczopędnymi oraz nasercowymi takimi jak Lanatosid
C, Digoxin.
Surówka z marchwi jest polecana ludziom z cukrzycą i miażdżycą.
Napar z nasion - 1 łyżeczkę nasion marchwi
zalać szklanką wrzątku i odstawić w naczyniu
pod przykryciem na 10 -15 minut. Po przecedzeniu pić w 2-3 porcjach przy chorobie wieńcowej i w razie bólów.