Dna moczanowa ? niejednokrotnie każdy słyszał tej chorobie. Jaskie są jej objawy i jak unikać napadów dnawych?

Dna jest wynikiem zaburzeń przemiany materii prowadzących do nadmiaru kwasu moczowego w organizmie. W warunkach fizjologicznych kwas moczowy jest końcowym metabolitem rozkładu białek wchodzących w skład budowy jąder komórkowych tzw. (nukleoproteidów).

Skaza moczanowa jest następstwem genetycznie uwarunkowanego wewnątrzustrojowego wzmożenia wytwarzania kwasu moczowego wskutek zwiększonego rozpadu jąder komórkowych, lub też upośledzonego wydalania go z organizmu. Następstwem tych zaburzeń jest zwiększenie stężenia kwasu moczowego we krwi może wyprzedzać zespół klinicznych objawów dny.

Obecnie uważa się, że w rozwoju skazy moczanowej współdziała zwiększone stężenie kwasu moczowego w surowicy krwi, skłonność tkanek okołostawowych do reagowanie odczynem zapalnym na odkładanie się w nich złogów wspomnianego kwasu moczowego (w postaci guzków dnawych lub artretycznych). Złogi te wywołując typowy, bardzo bolesny, wysiękowy odczyn zapalny, powodują jednocześnie niszczenie chrząstek powierzchni stawowych. Jest to tak zwane dnawe zapalenie stawów, które spotyka się znacznie częściej wśród mężczyzn niż wśród kobiet, przy jednoczesnym obserwowaniu pewnej predyspozycji rodzinno-dziedzicznej do jego występowania.

Objawy

Dolegliwości stawowe mają najczęściej, zwłaszcza w początkowym okresie, charakter ostrego napadowego zapalenia stawów. Początkowo dotyczą najczęściej pojedynczych stawów, zwykle stawu palucha lub stawu łokciowego.
Napad dny występuje nagle, niespodziewanie, zazwyczaj w ciągu nocy. Charakteryzuje się szybko narastającym obrzękiem któregoś ze stawów, zaczerwienieniem skóry okolicy tego stawu oraz bardzo silną jego bolesnością.

Objawom tym towarzyszy zazwyczaj podwyższenie temperatury ciała oraz zwiększenie liczby białych krwinek we krwi obwodowej (przy jednoczesnym dużym stężeniu kwasu moczowego we krwi). Napady trwają zazwyczaj kilka dni, po czym dość szybko ustępują. Początkowo występują dość rzadko: raz na kilka do kilkunastu miesięcy, później częstotliwość ich występowania zwiększa się.
Między napadami chorzy nie odczuwają żadnych dolegliwości. Obserwuje się jedynie zniekształcenia stawów i obecność guzków dnawych. Takie guzki pojawiają także niekiedy pod skórą małżowiny usznej.

Występowaniu napadu sprzyja zwiększony wysiłek fizyczny, miejscowy uraz, zdenerwowanie, alkohol, zabiegi operacyjne, stresy psychiczne, niektóre leki, błędy dietetyczne, a przede wszystkim spożycie w nadmiarze potraw zawierających dużo puryn np. mięso, sardynki, śledzie itd.

Po wielu latach napadowej manifestacji dny dochodzi do przewlekłego wielostawowego zapalenia dnawego, któremu towarzyszą powikłania ze strony innych narządów, jak np. zapalenie i niewydolność nerek wskutek wcześniejszej kamicy moczanowej, nadciśnienie tętnicze nerkopochodne, niewydolność krążenia.

Rozpoznanie
Na podstawie badań klinicznych i laboratoryjnych rozpoznanie ustala lekarz.

Leczenie

Zmierza do zmniejszenia częstości występowania lub zupełnego wyeliminowania napadów dny, łagodzenia nasilenia objawów oraz dolegliwości w okresie powstałego napadu, usuwania skutków przewlekłych zmian zapalno-zwyrodnieniowych w stawach i ewentualnie w innych narządach. Powinien je prowadzić wyłącznie lekarz

Domowe postępowanie przedlekarskie

W czasie napadu rozpoznanej wcześniej przez lekarza dny dolegliwości można łagodzić:
-wilgotnym okładem
-jednorazowym podaniem np. Naproxenu
Mimo podobieństwa do reumatoidalnego zapalenia stawów, w dnawym zapaleniu stawów nie powinno się stosować kwasu salicylowego np. Polopiryna, gdyż zmniejsza on wydzielanie kwasu moczowego z moczem.
W przewlekłym leczeniu skazy moczanowej stosuje się leki hamujące syntezę kwasu moczowego oraz zwiększające jego wydalanie z moczem.

Zapobieganie

Przede wszystkim w celach zapobiegawczych napadom należy stosować dietę ubogopurynową, co z praktycznego punku widzenia oznacza ograniczenie mięsa i jego przetworów, ryb, roślin strączkowych, szpinaku, kalafioru itp. Szczegółowe zalecenia odnośnie diety powinien omówić lekarz prowadzący lub dietetyk.